“WIPO” ne demektir – görevi nedir?

“World Intellectual Property Organization” isminin kısaltmasına “WIPO” denilmektedir.  Yani “Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü” nün kısaltılmış ismidir WIPO.

WIPO’nun amacı, dünyada fikri mülkiyet haklarının korunmasını ve geliştirilmesini sağlayacak her türlü faaliyette bulunmaktır. WIPO, Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet gösteren bir örgüttür.

Esasen WIPO’nun temelleri, Sınai Mülkiyetin Korunmasına İlişkin Paris Sözleşmesi ile Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesi’ne, yani 1883 ve 1886’ya kadar eskiye uzanmaktadır. WIPO’nun kuruluş sözleşmesi 14 Temmuz 1967’de Stockholm’de imzalanmış ve 1970’te yürürlüğe girmiştir. 1974 yılında ise Birleşmiş Milletlere bağlı bir organizasyona dönüşmüştür.

Birçok ülkedeki kişi, kurum-kuruluş ve buluşçular; markalarını, buluşlarını ve tasarımlarını “uluslararası korumak” için kolay ve düşük maliyetli yöntemlere ihtiyaç duymaktadır. İşte bu temel ihtiyaca karşılık olarak, fikri mülkiyetin ülkelerin sınırlarının ötesinde, yani uluslararası çapta korunması için gerekli hizmeti ve düzenlemeleri sağlamak WIPO’nun temel görevidir. Ayrıca yerel mahkemeler dışında fikri mülkiyet anlaşmazlıklarını çözmek için uluslararası tahkim ve arabuluculuk hizmeti de sunmaktadır.

Peki, sınai mülkiyetin en yaygın alanlarında, yani marka – patent – tasarım hakları gibi konulardaki hizmetleri nelerdir derseniz:

• Uluslararası Marka Sistemi (Madrid Sistemi):

Bu sistem sayesinde tek bir uluslararası başvuru ile markalarınızı birçok ülkede (120’den fazla) tescil ettirebilirsiniz. Bu hizmetin faydalarını şöyle belirtebilirim:

• • Normalde her ülke için ayrı ayrı başvuru süreçleri ile uğraşmak gerektiğini düşünürsek, bu sistemin başvuru sahibi için en önemli faydası tek merkezden uluslararası başvuru yapılması, yani “zaman ve para tasarrufu” sağlanmasıdır diyebilirim.
  • Bu sistemin hali hazırda üyesi olan ülkeler, tüm dünyadaki ticaretin %80’inden fazlasının yapıldığı ülkelerdir.
  • Markalarınızın merkezi bir tescil sistemi üzerinden yönetilmesi, her türlü hak sahibi değişikliği işlemlerinin yapılabilmesi ve tescil yenilemelerinin de yine tek bir başvuru ile yapılmasını sağlar.

Yurtdışında marka tescil süreçleri konusundaki mesleki deneyimime istinaden, özellikle Madrid sistemi ve bu sistemi kullanarak Türkiye’den yurtdışına uluslararası marka başvurusu yapmak konusundaki detaylı yazılarımı yakında sizlerle paylaşacağım.

• Uluslararası Patent Sistemi (PCT sistemi):

Tek bir uluslararası başvuru ile birçok ülkede patent koruması sağlar. Bu hizmetin faydalarını şöyle belirtebilirim:

• • Uluslararası patent korumasıyla ilgili maliyetlerden büyük oranda tasarruf sağlanır.
  • Uluslararası altyapı ile güvenilir ve saygın bir sistemdir.
  • Dünyada neredeyse tüm büyük şirketler ile üniversiteler ve araştırma kurumları, patentlerinin haklarını korumak için bu sistemi kullanmaktadır.

• Uluslararası Tasarım Sistemi (Lahey sistemi):

Diğer sistemlerde olduğu gibi, tek bir başvuru ile birden fazla ülkede endüstriyel tasarımlarınız için koruma talep edebilirsiniz. Bu hizmetin faydalarını şöyle belirtebilirim:

• • Tek bir formla 100 adede kadar endüstriyel tasarım başvurusuna olanak sağlar.
  • Tasarımlarınızın merkezi bir sistemden yönetimini kolaylaştırır, tüm değişiklikleri veya yenilemeleri tek bir başvuru ile yapmanıza olanak sağlar.

WIPO’nun bunlara ek olarak birçok alanda daha faaliyetleri bulunmaktadır:

• Uluslararası Coğrafi İşaretler Sistemi (Lizbon sistemi)
• Devlet amblemlerinin korunması (Paris Sözleşmesi 6. Maddesi gereğince)
• Güvenilir Dijital Kanıt hizmeti (WIPO PROOF)
• Uluslararası tahkim ve arabuluculuk
• Internet alan adı anlaşmazlıkları için çözüm hizmeti

Özetlemek gerekirse, WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü) sağladığı hizmetler sayesinde, ülkelerdeki sınai mülkiyet hakkı sahipleri hem zamandan hem de maliyetlerden tasarruf ederek, tek bir başvuru ile bu haklarını uluslararası çapta koruma imkânı elde etmektedir.