Anasayfa » Yazılarım » Teknoloji, Yenilikler ve Uzay Konuları » Mars’tan önce Venüs’e mi inmiştik?
Bugünlerde herkes NASA’nın Perseverance Mars keşif aracının gönderdiği görüntüler ve dolayısıyla da Mars hakkında konuşuyor.
Fakat ben bir başka komşu gezegenimizle, yani Venüs ile ilgili ilginç bilgileri sizlerle paylaşmak istedim. Mars’a inen yer keşif araçlarından yıllar önce, 70’li ve 80’li yıllarda Venüs’e inen yer keşif araçları olmuş ve hatta gezegen yüzeyinden çektikleri fotoğrafları da dünyaya ulaştırmayı başarmışlar.
Öncelikle Venüs’ün bazı ilginç özelliklerine bakalım:
- Dünyadan gözlenen en parlak gezegendir.
- Venüs, Dünya’nın ‘ikiz kardeşi’ olarak anılır. Çünkü yüzey alanı, hacim, kütle ve yarıçap olarak neredeyse Dünya ile eş değer sayılabilir:
Venüs | ||
Yüzey alanı | 4,6023 × 108 km2 | 0,902 Dünya |
Hacim | 9,2843 × 1011 km3 | 0,866 Dünya |
Kütle | 4,8675 × 1024 kg | 0,815 Dünya |
Ortalama yarıçap | 6.051,8 ± 1,0 km | 0,9499 Dünya |
- Dünyaya yörüngesi itibarıyla ortalama mesafe olarak en yakın gezegendir.
- Fakat aşağıda sıralayacağım genel özelliklileri sebebiyle Dünya benzeri bir yaşam ortamının olması mümkün görünmüyor.
- Yüzey sıcaklığı en yüksek gezegendir (464 °C).
- Dünya benzeri gezegenler arasında en yoğun atmosfere sahip olanıdır. Yüzeydeki atmosfer basıncı yaklaşık 92 bar (9.2 MPa) 91 atm olarak ölçülmüş. Yani dünyadaki deniz seviyesindeki basıncın yaklaşık 92 katı atmosfer basıncı var. Bu tarz bir basınç dünyada ancak denizin içinde yaklaşık 1 km derinliğe inildiğinde oluşabilir.
- Venüs’ün atmosferinin %96,5’i karbondioksitten oluşmaktadır.
- Ekseni etrafında ters döner. Bu sebeple Venüs’te Güneş batıdan doğuyor diyebiliriz.
- Venüs güneş etrafındaki bir dönüş turunu 224 dünya günü süresinde tamamlar fakat kendi ekseni etrafındaki bir dönüşünü ise (yani bir Venüs gününü) ise 243 dünya gününde tamamlar. Dolayısıyla Venüs’te bir gün bir yıldan uzun sürüyor diyebiliriz.
- Venüs, uydusu olmayan iki Güneş Sistemi gezegeninden biridir (diğeri Merkür).
Venüs’e 1970-82 yılları arasında inmeyi başaran keşif araçları SSCB (eski Sovyetler Birliği) yapımı olan Venera isimli araçlardır. NASA (ABD) ise gezegen yüzeyine inen araç hiç göndermemiş; daha çok gezegenin etrafından detaylı radar görüntüleme & ölçüm yapan araçları göndermiş (1962, 1978, 1990 yıllarında sırasıyla Mariner, Pioneer ve Magellan).
Venüs’e inmeyi başaran ve Venüs yüzeyinden bilgi gönderen ilk araç Venera 7 isimli SSCB uzay aracıdır. Araç yüzeyde kaldığı (daha doğrusu gezegenin koşullarına dayanabildiği) 23 dk. süresince basınç ve ısı gibi ölçüm verilerini dünyaya göndermiş.

(Kaynak:Stanislav Kozlovskiy, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons)

Venera 8 isimli uzay aracı ise 1972 yılında Venüs yüzeyine inmeyi başarmış ve aynı şekilde ölçüm verilerini dünyaya iletmiş.
Venera 9 isimli SSCB uzay aracı ise 1975 yılında Venüs’e inmiş ve hem dünya tarihinde başka bir gezegenin yüzeyinden fotoğraf çekerek gönderen ve hem de Venüs gezegeninden ilk fotoğrafları dünyaya gönderen uzay aracı olmuştur.

(Kaynak: Ted Stryk, Public domain, via Wikimedia Commons)
1978 yılında Venüs’e inen Venera 11 ve Venera 12 araçları ise kameralarında oluşan arıza sebebiyle dünyaya fotoğraf gönderememiş fakat diğer ölçüm verilerini ulaştırmıştır.
1982 yılında ise Venera 13 isimli uzay aracı Venüs’e inerek, gezegenden ilk renkli fotoğrafları dünyaya ulaştırmayı başarmıştır.
Söz konusu uzay aracından gönderilmiş olan ham fotoğraf verileri, Amerikalı araştırmacı Don P. Mitchell tarafından bilgisayar yazılımı kullanarak bir tür “perspektif fotoğraf” olarak yeniden üretilmiş. Araştırmacı elde ettiği net görüntüleri Twitter hesabından ve kendi sitesinden yayınladı. Aşağıda Don P. Mitchell tarafından Twitter hesabından yapılan paylaşımı bulabilirsiniz:
The surface of Venus. @DonaldM38768041
— Space Explorer Mike (@MichaelGalanin) January 27, 2021
worked with images of Venus' surface from the Soviet Venera landers. Here's one of his perspective projection mosaics from Venera 13, colored with a palette from filtered camera data. pic.twitter.com/7XUMwPmLqy
Anlaşılan dönemin Sovyetler Birliği’nin Venüs’e olan ilgisi oldukça fazlaymış. Venera projesinde SSCB toplam 17 adet uzay aracını Venüs’e göndermiştir. Bunların bir kısmı başarısız olmuş fakat genel olarak baktığımızda, gezegen yüzeyine inen ve fotoğraf göndermeyi başaran araçlar olmuş. Venera projesi hakkında daha geniş bilgi için Don P. Mitchell’in internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Bu arada ek bir bilgi daha; NASA’nın en yeni açıklamalarına göre, 2028-30 yılları arasında Venüs’e yönelik olarak planlanan iki uzay projesi var. Bu görevlerin isimleri DAVINCI+ ve VERITAS olarak belirtildi. Bu uzay araçlarından DAVINCI+ Venüs’ün atmosferik yapısını inceleyecek, VERITAS ise gezegenin detaylı yüzey haritasını çıkartacak.
Rusya ise Venera-D isimli bir uzay aracını 2029 yılında Venüs’e göndermeyi planlıyor. Bu aracın Venüs yüzeyine inmesi planlanıyor.
Sonuç olarak; Mars’tan çok daha önce Venüs’e inilmiş ve gezegenin fotoğraflarının dünyaya gönderilmesi de başarılmış görünüyor.