Marka oluşturma sürecinde nelere dikkat edilmeli?

Albert Einstein’ın bir sözünü hatırlatarak başlamak isterim konuya:

“Her şey mümkün olduğunca basit yapılmalıdır ama basitleştirilmemelidir.”

Bir “marka sahibi” olmak demek; sizin ürün ve hizmetlerinizi, diğer kişi veya firmaların ürün ve hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan, size münhasır bir kelime veya kelime grubuna – şekle – logoya – işarete (hatta sese) sahip olmak şeklinde “basitçe tanımlanabilir”.

Fakat markalaşma sürecini bu kadar “basitçe düşünmemek” gerekir.

Bir markanın “sahibi” olmak, standart resmi tescil süreçlerinin çok ötesinde, “markalaşma” denilen uzun bir sürecin belki de ilk aşamasıdır. Esasen sahip olduğunuz marka; tüketicilerin sizi, firmanızı, ürünlerinizi ve hizmetlerinizi nasıl gördüğüne ilişkin bir semboldür, yani tümüyle marka sahibinin “imajıdır” diyebiliriz. Dolayısıyla, bahsettiğim ilk aşama ne kadar başarılı bir şekilde planlanır ve uygulanırsa, devamındaki aşamalar da o kadar başarılı olacak demektir.

Dolayısıyla, markanızı oluşturmadan önce bazı temel konuları iyice düşünerek netleştirmenizde fayda var. Mesela bu temel konulara örnek olarak aşağıdaki soruları belirtebilirim:

• Markalaşmaya gideceğiniz ürün veya hizmetleriniz konusunda vizyon ve hedeflerinizi belirlediniz mi?
• Markalı ürün veya hizmetlerinizi kullanacak müşterileriniz veya hedef kitleniz belli mi?
• Müşterileriniz veya hedef kitleniz belli ise, markalı ürün veya hizmetlerinizi kullanmak bu kitleye ne gibi faydalar/çözümler sağlayacak?
• İlgili sektördeki diğer rakip firmaların markalı ürün veya hizmetlerine göre kendi markanızı ne kadar ve nasıl farklılaştırabilirsiniz?

Dolayısıyla, öncelikle bu ve bunlara benzer temel sorular belirleyip, bunlara vereceğiniz cevaplara göre markanızı belirlemeniz daha doğru olacaktır.

Markanız konusunda aklınızda net bir fikir oluştu diyelim. Bu aşamadan itibaren dikkat etmeniz gereken önemli teknik & hukuki hususlar mevcut, bunları da özetleyecek olursak:

• Teknik konu; markanızın grafik dizaynı, renk seçimi, logo belirlenmesi gibi hususlarda mutlaka bu konuların uzmanlarından yardım almalısınız.
• Hukuki konular; marka olarak belirlediğiniz kelime/kelimelerin, şekil veya logo gibi öğelerin, yurt içi veya yurtdışında ilgili resmî kurumlar nezdinde firmanız – şahsınız adına “tescil edilmesi” çok önemlidir.
• Marka tescil sürecine başlamadan önce, markanızın tescile uygunluğunun değerlendirilmesi için bu hususta bir “marka araştırması” yapılması da tavsiye edilir.
• Araştırma sonuçları olumlu ise markanızın tescil sürecine hemen başlanılması; aksi takdirde ise markanızda revizyonlar yapılarak –gerekirse yeni bir marka belirlenerek- tesciline engel teşkil edebilecek olası hususların bertaraf edilmesi gibi konularda ayrıca çalışma yapmak da gerekebilir.
• Yukarıda bahsettiğim tüm hususların, marka tescili konusundaki uzmanlardan profesyonel hizmet alınarak yapılmasını tavsiye ederim.

Özet olarak, bir markanın oluşturulması ayrı bir süreç, oluşturulduktan sonra bu markanın sizin adınıza tescil edilmesinin sağlanması da apayrı bir zorlu süreçtir (özellikle yurtdışı marka tescil işlemlerinin zorluklarına meslek hayatımda bizzat şahit oldum). Tabi markanızın oluşturulması ve tescil süreci dışında diğer süreçler de bulunuyor; mesela, markanızın sektörde tutunmasının sağlanması, müşteri ilişkileri vb. gibi süreçleri de ayrıca yönetmeniz gerekecektir.

Dolayısıyla, daha marka fikrinizin ilk oluşumu aşamasından itibaren planlı ve hazırlıklı bir şekilde ilerlerseniz, nihayetinde başarılı bir markalaşma sağlayabilirsiniz.