Çocukluk dönemlerimizden hatırladığımız bir terimdir “karma aşı”. Genelde difteri, boğmaca, tetanos, çocuk felci ve menenjit gibi hastalıklara karşı çocuklara-bebeklere uygulandığını biliyoruz.
Bu yazımda bahsedeceğim “karma aşı” kavramı, mevcut Covid aşısı çeşitlerinin birbirleriyle karıştırılması suretiyle tek dozluk bir karma aşı vurulması anlamında değil😊.
Şöyle ki, insanlara iki doz olarak “tek çeşit” Covid aşısı uygulanması yerine, “farklı çeşitlerdeki” Covid aşılarının sırayla uygulanması anlamına geliyor. Bu konuya ilişkin olarak yapılan bir bilimsel çalışmanın sonuçlarından bahsetmek istiyorum.
İspanya’da yapılan yeni bir araştırmaya göre, 600 kişilik bir gruba hem Oxford – AstraZeneca hem de Pfizer – BioNTech COVID-19 aşıları kullanılarak standart iki doz aşılama yapılmış. Bu (bir nevi) “karma aşılama” deneyinin sonucunda, SARS-CoV-2 virüsüne karşı bu bireylerde güçlü bağışıklık oluştuğu tespit edilmiş.
19 Mayıs’ta Nature tarafından yayınlanan bir makalede bu deneyin ön sonuçları hakkında bilgi verildi. Araştırmacılar, bir doz Oxford – AstraZeneca ve daha sonra ikinci doz olarak da Pfizer aşılarını olmuş bu bireylerdeki bağışıklık tepkisinin, iki doz Oxford – AstraZeneca aşısı olmuş bireylere göre daha güçlü göründüğünü belirtiyorlar.
Araştırma sonuçlarından elde edilen bir diğer bilgi ise karma aşılama yapılan kişilerde, ateş ve ağrı gibi aşının yan etkilerinin, tek çeşit iki doz aşılama yapılan bireylere göre daha yüksek oranda görüldüğü şeklinde olmuş fakat hiç kimsede ağır bir yan etkiye rastlanmamış.
Bu çalışmadan sonra tartışılan bir diğer konu ise şu: Karma aşılama yapılmış bireylerdeki bağışıklığı uzatmak veya yeni virüs varyantlarına karşı korumak sağlamak için eğer üçüncü bir doz daha aşı yapmak gerekirse, bunun hangi aşı çeşidine göre yapılması gerekeceği hususu. Bu konuda da tahminen ayrı bir çalışma yapılacaktır diye düşünüyorum.
Araştırmacılar, insanlara birinci ve ikinci dozlarda farklı aşıların verilmesini her koşulda mantıklı ve umut verici bir gelişme olarak gördüklerini de belirtiyorlar.
Covid’e karşı “karma aşılama” yapılması konusundaki olası yeni çalışmalar ile bulguları ve bunların sonucunda da karma aşılama işleminin ne kadar yaygınlaşacağı hususunu ise zaman içinde gözlemleyeceğiz.