Anasayfa » Yazılarım » Genel Konular »
Bir insanın aynı anda ve birden fazla işlemi bir arada yapması (belki de yapmaya çalışması) diye tanımlayabiliriz bu çoklu görev (multitasking) terimini.
Gündelik hayattan basit örnekler verebiliriz bunun için: Yemek hazırlarken aynı anda TV seyretmek, yürürken veya araba kullanırken cep telefonuyla konuşmak gibi işlevler çoklu görev örneği sayılabilir.
Çeşitli kaynaklara göre 1960’lı yıllardan beri psikologlar tarafından araştırılan bir konudur. Genel kanaat, çoklu görev kavramının insanlar için aslında zararlı olduğu yönünde. Çünkü insan beyni belli bir zaman diliminde tek bir işe/olguya odaklanmaya uygun bir yapıdadır. Yani aynı anda birden çok işlemi yapmaya kalkarsanız, bunların bazılarında ya da hepsinde hata yapma ihtimaliniz oldukça yükselir.
Gündelik hayattan verdiğim yukarıdaki basit örnekleri düşünürsek: Mesela yemek hazırlarken dikkatinizi TV izlemeye verirseniz, yemeğin içeriğinde bir şeyleri eksik yapma ihtimaliniz yüksektir. Ya da yemeğin hazırlanmasına daha odaklı olursanız, bu sefer de o esnada TV’deki önemli bir görüntüyü/bilgiyi kaçırabilirsiniz. Araba kullanırken cep telefonu kullanımının zaten ne kadar tehlikeli olduğunu tahmin edersiniz. Mesela, yürürken cep telefonu ile konuşabilirsiniz ama karşınıza o anda bir şey çıktığını farz edelim. Bu durumda devam eden telefon görüşmenizdeki odaklanmanız hemen arka plana geçer ve arka planda otomatik devam eden yürüme işleviniz ise hemen ön plana geçer. Yani odaklanmanızı değiştirmek zorunda kalırsınız.
Özellikle iş hayatında çoklu görev yapma durumu, çalışanlara faydadan çok zarar getirir diye düşünüyorum. Bir çalışanın telefonla görüşürken, aynı anda bir rapor-bildirim yazısını da hazırlamaya çalıştığını, hatta aynı sırada bir de internet üzerinden online bir işlemi tamamlamaya çalıştığını düşünün. Bunların hepsini aynı anda ve istenilen şekilde, yani doğru ve verimli şekilde tamamlaması bence çok zor görünüyor.
Bu konuda Jim Taylor tarafından yazılmış bir makaleye ulaştım. Yazar, kendilerini “multitasker” (“çoklu görev yapan” diyebiliriz) olarak tanımlayanların, aslında bir tür “serial tasking” (“sıralı görev” diyebiliriz) yaptığını belirtiyor. Yani bu kişiler aslında o anda sadece bir işe tamamen odaklanıp yapıyor, onu tamamladığını düşündüğü an hemen başka bir işe geçiyor. Bu geçişleri de hızlı bir şekilde sıralı olarak gerçekleştiriyor fakat aslında aynı anda hepsini yapmamış oluyor. Yazar çoklu görev kavramını verimsiz, etkisiz bir kavram olarak gördüğünü de belirtmiş (orijinal makaleye buradan ulaşabilirsiniz).
Nihayetinde şunu diyebilirim; iş hayatındaki koşulların çalışanları çoklu görev yapmaya zorlaması söz konusu olabilir. Fakat çoklu görevlerin içinden sadece bir tanesine daha fazla odaklanabilecekleri gerçeğini dikkate alırsak, çalışanların bu işlerde hata yapması ihtimali de oldukça artacaktır diye düşünüyorum.
“Asla her şeyi yapmak için yeterli zaman yoktur, fakat en önemli şeyleri yapmak için her zaman yeterli zaman vardır.” (Brain Tracy)